[=-Mav-=]

Temat ten powstał w związku pojawiającymi się cały czas wątkami o praktycznie identycznej treści: jaki dysk kupić? który dobry? którego się wystrzegać? dlaczego tak wolno? a będzie działać na sata 2? Mam nadzieję, że tego typu tematów będzie teraz mniej. Przeczytaj koniecznie zanim założysz nowy wątek, zwłaszcza wpis z najczęściej zadawanymi pytaniami! Bardzo możliwe, że odpowiedzi na twoje pytanie już udzielono. Jeśli nie - zadaj je tutaj, nie ma sensu zakładania nowych tematów jeśli problem nie jest nietypowy. W miarę możliwości całość będzie co jakiś czas aktualizowana. Wszystkie propozycje zmian, poprawek, dokładania nowych dysków do zestawienia itp. są mile widziane, proszę je wrzucać tutaj lub przesyłać mi na PM.

Temat ten powstał w celu zastąpienia starego wątku.

W części dotyczącej wyboru dysku i sposobu ich podłączenia znajdziesz kolejno:

• listę polecanych dysków ssd w najpopularniejszym formacie 2,5"
  
  
• listę tych, które lepiej omijać plus ogólne przesłanki na co uważać przy wyborze dysku
  
  
• opis złącza M.2, w jakich formatach występuje, na co zwracać uwagę przy zakupie dysku na nie
  
  
• listę dysków na złącze M.2 w wersji SATA
  
  
• listę dysków na złącze M.2 w wersji PCIE
  
  
• listę dysków na stopniowo tracące na znaczeniu złącze mSATA

W części poradnikowej znajdują się wpisy na tematy:

• jak wygląda instalacja SSD w laptopie, w tym procedura podmiany napędu optycznego w laptopie na zatokę na dysk HDD?
  
  
• jak przełączyć systemy Windows 7/8/10 z trybu IDE w tryb AHCI?
  
  
• jak sklonować działający system z dysku HDD na SSD?
  
  
• jak wyrównać (align) partycje na dysku SSD?
  
  
• jak wejść do UEFI z poziomu windows 8/10 zainstalowanego w trybie UEFI?

Na samym końcu znajdziesz rzecz nie mniej ważną, czyli FAQ - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania - klik!

[=-Mav-=]

Lista polecanych dysków 2,5"

Poniżej znajdziecie listę najczęściej polecanych dysków w formacie 2,5". Dyski które tu znajdziecie to po prostu sprzęt o najlepszym stosunku cena/możliwości, czyli taki, który za dobrą cenę oferuje dobre osiągi nawet pod sporym obciążeniem. Wielu producentów ma w swojej ofercie lepsze, szybsze i droższe dyski (Plextor M6 Pro, Crucial MX200, Samsung 850 Pro), ale ktoś kto potrzebuje maksymalnej wydajności sam je sobie znajdzie, nie one są tu dla nas najważniejsze.

Wszystkie poniższe SSD mają bardzo zbliżone osiągi. W tej sytuacji należy kierować się głównie ceną, a do tego jeszcze pojemnością - jeśli np. celujesz w dysk o pojemności 240-256 GB to wiadomo że za tę samą lub niewiele wyższą cenę lepiej jest kupić ten o wyższej pojemności. Ma to zwłaszcza znaczenie w przypadku dysków o najniższej pojemności, mniejsze w przypadku większych.

Wydajność pokazana na zrzutach programu ASSSD jest poglądowa i nie należy traktować jej jak wyroczni. Może się różnić w zależności od ustawień systemu (w trybie oszczędzania energii czy zrównoważonym dysk działa wolniej niż w trybie maksymalnej wydajności), tego czy podczas testów działa na nim system operacyjny (jest wolniej), pod jaki kontroler jest podłączony (kontrolery Intela są szybsze niż AMD) i tak dalej.


1. Crucial MX200

Dostępny w pojemnościach 250, 500GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 500:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art63331.html


UWAGI: Najlepszy dysk w ofercie Cruciala, jeszcze do niedawna o wiele droższy od słabszego BX100, ale obecnie ceny mocno spadły.


2. Transcend SSD370

Dostępny w pojemnościach 32, 64, 128, 256, 512GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

UWAGI: Występuje w wersjach różniących się obudową (ta z dopiskiem S ma aluminiową). Według producenta to jedno i to samo, użytkownicy donoszą że wersja S jest trochę szybsza.




3. Crucial BX100

Dostępny w pojemnościach 120, 250, 500GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 250GB:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art61668.html

UWAGI: Model już nieprodukowany, ale nadal można go kupić. Nie mylić go z BX200, który jest od niego gorszy! Czasami niewiele drożej można kupić ogólnie lepszy model MX200 (szybszy, obsługuje sprzętowe szyfrowanie), więc warto sprawdzić.



4. GoodRam Iridium Pro / Kingston HyperX Savage

Właściwie identyczne konstrukcje w innych opakowaniach. Osiągi których można się spodziewać po wersji 240GB:

Spoiler

Testy na PCLabie: http://pclab.pl/art63705.html oraz http://pclab.pl/art64084.html

UWAGI: Iridium Pro był pierwotnie drogi i nieopłacalny, ale jego ceny obecnie mocno spadły i warto wziąć go pod uwagę, zwłaszcza że daje w ASSSD jeden z najlepszych wyników i posiada 5 lat gwarancji.



5. Plextor M6V

Dostępny w pojemnościach 128, 256 i 512GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art64944.html

UWAGI: Szybsze (i droższe) modele tego producenta: M6S, M6 Pro.

Te dyski warto wziąć pod uwagę:

6. Samsung 850 EVO

Dostępny w pojemnościach 120, 250, 500 GB, 1TB i 2TBB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 250GB:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art61833.html

UWAGI: Jedyny w tym zestawieniu model na pamięciach TLC i w zasadzie w chwili obecnej jedyny na rynku godny uwagi. Ma wydajność na poziomie dysków z pamięciami MLC, a dodatkowo cechuje go jeszcze 5 lat gwarancji. Wada to niski limit zapisu danych objęty gwarancją (75TB) co może sugerować, że Samsung jednak zbyt pewny tych pamięci TLC nie jest. Nadal jednak spokojnie wystarczy to przeciętnemu użytkownikowi i komu nie straszna historia jego starszego brata (840 EVO borykał się swego czasu z problemami dotyczącymi dużego spadku odczytu długo nieodświeżanych danych) ten może śmiało brać.



7. OCZ Arc100

Dostępny w pojemnościach 120, 240 i 480GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 240GB:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art59297.html

UWAGI: Troszkę mniej wydajny od innych w tym zestawieniu, ale niewiele, warto kupić jeśli cena jest dobra. OCZ ma jednak nieciekawą przeszłość jeśli chodzi o awaryjność ich dysków SSD, więc starają się zrehabilitować udzielając atrakcyjnych warunków gwarancji (jeśli dysk jest uszkodzony to wymieniają szybko na nowy bez żadnych pośredników, wystarczy numer seryjny).



8. Adata SP920 Premier Pro

Dostępny w pojemnościach 128, 256, 512GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

UWAGI: Przed kupnem sprawdzajcie dokładnie oznaczenia, bo w przypadku Adaty są one bardzo podobne i można się nadziać na o wiele mniej wydajną minę.

UWAGA! Pojawiły się doniesienia użytkowników którzy kupili te dyski w wersji z nowym oprogramowaniem (1.08 zamiast MU01 jak do tej pory) które są zauważalnie wolniejsze od wersji ze starszym softem. Jeśli nie macie możliwości upewnić się który dysk dostaniecie - nie kupujcie. Możliwe że dysk niedługo wyleci z listy polecanych.



9. Sandisk SSD Plus

Dostępny w pojemnościach 120, 240 i 480 GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 240GB:

Spoiler

Test na PCLabie: http://pclab.pl/art65079.html

UWAGI: Mniej wydajny niż inne z powyższej listy, niemniej nadal całkiem niezły i jeśli cena będzie dobra to można brać.

UWAGA 2: Sandisk najwyraźniej postanowił zabawić się w Kingstona i cichaczem w nowej wersji dysku, G26, podmienił pamięci na TLC, przez co dysk nie dość że jest jeszcze wolniejszy niż był, to na dodatek... droższy. Jeśli chcesz zaryzykować to sprawdź czy dostałeś rewizję G25, w innym przypadku - odeślij. Starsza i lepsza rewizja zostanie niestety zastąpiona przez nowszą i gorszą. Test gorszej wersji na TLC tutaj.



To oczywiście nie wszystkie dyski które warto wziąć pod uwagę przy zakupie, bo tak jak pisałem wyżej skupiamy się tu na dyskach o najlepszym stosunku cena/możliwości. W zasadzie wszystkie firmy mają w swojej ofercie dyski kierowane do entuzjastów które są bardzo wydajne (Crucial MX200, Samsung 850 Pro, Plextor M6 Pro, OCZ Vector itp) i z reguły o wiele droższe od polecanych tutaj. Są jak najbardziej warte uwagi.

[=-Mav-=]

Jakich dysków 2,5" nie polecamy?

Nie polecamy dysków które są już dość wiekowe i mało wydajne, jednak nadal można je kupić (np. Goodram C40), tudzież takich które kiedyś były dobre, a potem producent wyciął klientom brzydki numer i bez informowania ich zmienił specyfikację dysku znacząco obniżając jego wydajność (Kingston V300).

Goodram C40
Kingston V300
Sandisk SSD Plus w nowej wersji G26



Nie polecamy również dysków na kontrolerach Sandforce, np. Kingston Fury, Adata SP900, Patriot Pyro, Intel 525/530/535. Dyski te nie są obecnie tak często spotykane jak kiedyś, jednak nadal można je kupić. Dyski oparte na kontrolerze Sandforce na samym początku zasłynęły dużą awaryjnością. Potem sytuacja się poprawiła (zwłaszcza w przypadku dysków Intela które są pod tym względem już bezpieczne), jednak inne przypadłości pozostały. Mianowicie kontroler ten z maksymalną szybkością zapisuje tylko dane kompresowalne, czyli np. podczas kopiowania filmów czy gier które zwykle nie poddają się już żadnej kompresji widać zauważalne spowolnienie zapisu, zwłaszcza w przypadku dysków o niewielkich pojemnościach. Na dodatek kontroler ten wydaje się mieć problem z obsługą komendy TRIM, tzn. po jej wydaniu dysk już nie wraca do takiej samej wydajności jak wcześniej. Intensywnie katując dysk można więc doprowadzić do stanu, w którym wydajność zupełnie siądzie i nie pomoże już nic poza jego kompletnym wyczyszczeniem (secure erase). Do tego należy dołożyć trochę już niedzisiejsze transfery losowe i mamy obraz kontrolera którego należy unikać. Najnowsze dyski na nim oparte wyeliminowały co prawda część powyższych problemów, ale nie wszystkie.

Kingston Fury
Adata SP900
Patriot Pyro
Intel 525/530/535
i inne na kontrolerze Sandforce SF-2281



Osobną kategorię dysków przez nas niepolecanych są ostatnio coraz popularniejsze i coraz mocniejprzez producentów lansowane dyski bazujące na pamięciach typu TLC, w których to zapamiętać można trzy zamiast dwóch (jak w dyskach bazujących na pamięciach MLC) bitów informacji. Dla producenta korzyść jest oczywista - koszt produkcji takiego dysku jest niższy, a marża może być wyższa. Zwiększona gęstość upakowania informacji powoduje jednak, że pamięci te dłużej się programuje i są bardziej podatne na błędy co wymusza stosowanie bardziej zaawansowanych protokołów ich korekcji. Dla użytkownika końcowego oznacza to po prostu, że takie dyski są wolniejsze od tych opartych na MLC. Dość spektakularną wpadkę zaliczyły tu Samsungi 840/840EVO które miały kłopoty z odczytem danych starszych niż miesiąc - prędkość odczytu była bardzo niska. Samsung naprawił w końcu ten problem wydając oprogramowanie które po prostu co jakiś czas w tle przepisuje na nowo starsze dane (w sposób niedostrzegalny dla użytkownika), rodzi to jednak pytania o trwałość traktowanych w ten sposób pamięci. Ten proces starzenia się danych można zobrazować za pomocą obrazka przedstawiającego zachowanie się dysku Adata SP550 120gb na przestrzeni dwóch miesięcy po kupnie, zrobionego przez jednego z użytkowników portalu Anandtech:

Jak widać dołki robią się coraz głębsze w miarę starzenia się danych na dysku. Można się spodziewać, że wraz z wiekiem dysku ten problem będzie się nasilać.

Jeśli chodzi o powolny zapis zaś to producenci starają się maskować problem stosując mniejszą lub większą pamięć podręczną która pozwala na zapis kilku/nastu gigabajtów z maksymalną deklarowaną prędkością, potem jednak znacznie ona spada. Może wręcz dojść do sytuacji w której liniowy zapis jest wolniejszy od tego na tradycyjnym dysku twardym. Jak już wcześniej wspomniałem producenci wypuszczają coraz więcej tego typu dysków i należy uważnie czytać testy i oznaczenia aby nie nadziać się na minę. W zasadzie jedynym dyskiem opartym na tego typu kościach który nie cierpi z powodu kiepskiej wydajniści jest póki co Samsung 850EVO, niechlubne zaś przykłady to Crucial BX200 i OCZ Trion. Przed kupnem należy koniecznie poczytać jakieś testy!


Adata SP550 - test pokazujący spowolnienia wskutek degradacji TLC
Adata Ultimate SU800
Adata Ultimate SU700
Adata XPG SX7000
AMD Radeon R3
Biostar M200
Crucial BX200
Crucial CX300
Crucial MX300
Goodram CX100
Goodram CX200
Goodram CX300
Intel 540
Intel 600p
Intel SSD 545s
Kingston UV400
Kingston A400
Lite-On MU II
Lite-On CV5
OCZ Trion
Patriot Spark
Plextor M7V
Plextor S2C/S2G
Plextor M8Se
Plextor S3
PNY CS1311b
Samsung 650
SanDisk Ultra II w nowych wersjach
SanDisk Ultra 3D
Toshiba Q300
Toshiba A100
Toshiba TR200
Toshiba OCZ TL100
Transcend SSD220S
Transcend SSD230S
Transcend MTS820
Transcend MTS810
WD SSD Green/Blue
XPG Gammix S10


Nawiasem mówiąc CX100 występuje na rynku w wersji ze starszym (11) i nowszym (12) firmłerem. Jego nowsza wersja znacząco poprawia osiągi dysku, jednak producent póki co nie udostępnia możliwości samodzielnego jej wgrania do dysków ze starszą wersją.

[=-Mav-=]

Złącze M.2 - co to jest, z czym to się je i dyski na to złącze w zależności od jego wersji

Złącze M.2, znane również jako NGFF, umożliwia podłączenie dysków o wiele mniejszych wymiarowo od standardowych dysków 2,5", jednak mogą (nie muszą) być one od tych dysków 2,5" cala o wiele szybsze. Ze względu na niewielkie wymiary złącza te coraz częściej spotykane są w laptopach (np. tutaj widać je i dysk w nim osadzony na prawo od dysku WD Slim, lewa dolna strona zdjęcia) i płytach głównych (np. tutaj widoczne w środkowej części płyty zaraz pod napisem Pro Gamer).

Złącze to występuje w różnych szerokościach i długościach, chociaż obecnie dostępne są tylko złącza i dyski w jednej szerokości (22mm), więc ten parametr można pominąć. Różna zaś bywa długość dysków, ze względu na to że w notebookach czasami może być mało miejsca. Ta obecnie najpopularniejsza wynosi 80mm, stąd popularne określenie 2280 na karty tego typu - pierwsze dwie cyfry to szerokość, następne dwie to długość. O ile długie dyski zwykle nie zmieszczą się w slocie przeznaczonym na krótsze, to te krótsze bez problemu wejdą w złącze przeznaczone na dyski dłuższe. Czasami producent umieszcza w tym celu na różnych długościach gwinty na śrubkę mocującą.

O wiele ważniejszą kwestią jest to w jakiej wersji szybkościowej to złącze występuje w twoim notebooku/płycie głównej. Złącze M.2 jest uniwersalne i można do niego podłączyć zarówno zwykłe linie SATA jak i PCIExpress (USB zresztą też, ale to nas nie obchodzi). Jeśli masz złącze M.2 wyłącznie z podłączonymi liniami SATA to dyski które będziesz mógł w nie włożyć będą w najlepszym wypadku miały takie same osiągi jak zwykłe dyski 2,5" o których pisałem wyżej. Czyli całkiem niezłe i w 99% wystarczające większości użytkowników. Ponadto dyski tego typu są sporo tańsze od dysków wersji PCIE.

Do złącza w wersji PCIE można podłączyć nowe dyski SSD na złącze PCIExpress obsługujące protokół NVME zamiast wiekowego AHCI, które potrafią być wielokrotnie szybsze od zwykłych dysków SATA (np. transfery liniowe sięgają 2GB/sek i więcej zamiast ~500MB/sek). Minus jest taki, że dyski te są znacząco droższe niż na M.2 w wersji SATA, np. dysk M.2 PCIE 128GB potrafi kosztować sporo więcej niż dysk M.2 SATA o pojemności 256GB.

W tym momencie można oczywiście zapytać "skoro złącze M.2 umożliwia podłączenie dysków i na SATA i na PCIE to dlaczego by nie zaoszczędzić trochę pieniędzy a przy okazji nie zwiększyć dwukrotnie pojemności i nie kupić dysku na SATA? Otóż nie zawsze jest to możliwe. Gniazda M.2 mogą, ale nie muszą, obsługiwać zarówno dyski SATA jak i PCIE. Jeśli twój laptop/płyta główna ma złącze akceptujące dyski SATA jak i PCIE to jesteś w domu, możesz wybierać. Czasami może jednak okazać się że po dobraniu się do płyty zobaczysz taki napis (laptop Asus G752VT) i w tym momencie już nie masz wyjścia, albo dysk PCIE albo żaden. Zanim więc coś kupisz powinieneś porządnie przeczesać internety i upewnić się jaki dysk łyknie twój sprzęt.

Osobną kwestią, dotyczącą posiadaczy płyt głównych z M.2 (albo ludzi chcących takie kupić), jest to do jakiego typu PCIE jest ono podłączone (2.0 czy 3.0) i do ilu linii (x2, x4, im więcej tym lepiej). Problem z płytami głównymi jest taki że linii PCIE w procesorze jest ograniczona ilość a osprzętu na płycie może być dużo (kilka slotów dla grafiki, porty USB, Thunderbolt itp) i wszystko to przechodzi przez PCIE, więc może się okazać, że dla dysku pozostało już ich bardzo niewiele i nawet jeśli kupisz szybki dysk to nie rozwinie on skrzydeł. Również dyski obsługują różne wersje szybkościowe PCIE, więc aby całość pracowała optymalnie trzeba te komponenty ze sobą zgrać. Warto (trzeba!) to wszystko sprawdzić przed zakupem płyty głównej jeśli planujesz zakup takiego dysku do swojego sprzętu.

Sama instalacja jest prosta, zwłaszcza w przypadku płyty głównej komputera stacjonarnego: wystarczy wsunąć dysk w slot i przykręcić przytrzymującą go śrubkę. W przypadku laptopa trzeba jeszcze wcześniej zdjąć całą albo część spodniej pokrywy, co oznacza wykręcenie kilku lub kilkunastu śrubek. Nie powoduje to utraty gwarancji producenta.

Generalnie złącze M.2 zyskuje szybko na popularności i każdy producent stara się mieć jakiś dysk na nie, poniżej kilka z nich.

[=-Mav-=]

Przykładowe dyski na złącze M.2 w wersji SATA

1. Plextor M6GV

Dostępny w pojemnościach 128, 256 i 512GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

UWAGI: Daję ten dysk na pierwszym miejscu bo osobiście miałem z nim do czynienia, został zamontowany w notebooku Lenovo Ideapad Y700-17. Jest dość tani i ma zadowalające osiągi. Plextor posiada też szybsze i droższe wersje M6G Plus, w tym w różnych długościach płytki.



2. Crucial MX200

Dostępny w pojemnościach 250 i 500GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 500GB:

Spoiler

UWAGI: Oprócz wersji 2280 występuje jeszcze krótsza wersja 2260.



3. Samsung 850 EVO

Dostępny w pojemnościach 120, 250 i 500GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 120GB:

Spoiler

UWAGI: Takie same jak w przypadku 850 EVO w wersji 2,5", czyli należy wziąć pod uwagę że dysk jest zbudowany na kościach TLC i możliwe konsekwencje z tym związane.



4. Transcend MTS800

Dostępny w pojemnościach 32, 64, 128, 256, 512GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

UWAGI: Występują jeszcze dwie krótsze wersje, MTS600 i MTS400.



5. Kingston SM2280S3 M.2

Dostępny w pojemnościach 120, 240 i 480GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 240GB:

Spoiler

Inne przykładowe dyski na M.2 na SATA to Goodram M.2 (Goodram traktuje je jako dyski przemysłowe i nie znalazłem żadnych ich testów), Adata Premier Pro SP900 M.2 2280 oraz Intel 530/535 - dyski Adaty i Intela są na kontrolerze Sandforce którego raczej należy unikać.

[=-Mav-=]

Przykładowe dyski na złącze M.2 w wersji PCIE

1. Samsung SM961 (NVMe)

Dostępny w pojemnościach 128, 256, 512GB i 1TB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 1TB:

Spoiler

Link do testu na TweakTown: http://www.tweaktown...view/index.html

UWAGI: Dysk ma interfejs PCI Express 3.0 x4. Jest następcą modelu SM951 opisanego w następnym punkcie. W chwili obecnej (początek sierpnia 2016) jest to chyba najszybszy model w ofercie Samsunga, szybszy nawet niż 950 Pro, a przy tym tańszy. Ciężko go dostać, ale warto się postarać.

Na rynku można też znaleźć wersję PM961, która posiada kości TLC i jest wolniejsza. Tutaj znajdziecie tabelkę zestawiającą różne dyski M.2 Samsunga.



2. Samsung SM951 (NVMe/AHCI)

Dostępny w pojemnościach 128, 256 i 512GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 512GB AHCI:

Spoiler

Link do strony producenta: http://www.samsung.c...V256HDGL?ia=831

Link do testu na Anandtech: http://www.anandtech...pcie-ssd-review

UWAGI: Dysk ma interfejs PCI Express 3.0 x4. Występuje w wersjach NVMe i AHCI, które można rozróżnić po początkowej części oznaczenia: MZHP - oznacza model z AHCI, podczas gdy MZVP - model z NVMe.

Na rynku można też znaleźć wersję PM951, która posiada kości TLC i jest wolniejsza. Tutaj znajdziecie tabelkę zestawiającą różne dyski M.2 Samsunga.



3. Samsung 950 Pro (NVMe)

Dostępny w pojemnościach 256 i 512GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 512GB:

Spoiler

Link do strony producenta: http://www.samsung.c...pro/MZ-V5P256BW

Link do testu na Anandtech: http://www.anandtech...iew-256gb-512gb

UWAGI: Dysk ma interfejs PCI Express 3.0 x4 z NVMe.



4. Kingston HyperX Predator PCIe (AHCI)

Dostępny w pojemnościach 240 i 480GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 480GB:

Spoiler

Link do strony producenta: http://www.kingston....d/v/#shpm2280p2

Link do test na The SSD Review: http://www.thessdrev...d-review-480gb/

UWAGI: Dysk obsługuje interfejs PCIe 2.0 x4. Występuje w dwóch wersjach, z adapterem do zwykłego portu PCI który można włożyć w stacjonarną płytę główną i bez niego. Nie obsługuje NVME.



5. Plextor M6e(A) (AHCI)

Dostępny w pojemnościach 128, 256 i 512GB. Osiągi których można się spodziewać po wersji 256GB:

Spoiler

Link do strony producenta: http://goplextor.com..._M.2_2280#/Spec

Link do test na PCLab (w wersji black, to samo tylko w ładniejszej obudowie na adapterze PCIE): http://pclab.pl/art63277.html

UWAGI: Dysk obsługuje interfejs PCIe 2.0 x2, czyli najwolniejszy z tu przedstawianych. Również posiada wersję z adapterem PCIE do stacjonarek nazywaną BLACK. Nie obsługuje NVME.

UWAGI 2: Od serpnia 2016 Plextor wprowadza nowy model, Plextor M8Pe. Czekamy na pierwsze testy, póki mamy trochę informacji i dane producenta.




UWAGA OGÓLNA: Najwydajniejsze dyski M.2 PCIE mają tendencję do przegrzewania się przy dłuższym intensywnym katowaniu. Powoduje to włączenie się throttlingu i spowolnienie szybkości działania. Jeśli komuś zależy na jak największej wydajności to warto się postarać o schłodzenie takiego dysku choćby przez zapewnienie dobrej wentylacji. Dla bardziej zaawansowanych jest nawet mini blok wodny dla dysków m.2.

[=-Mav-=]

Przykładowe dyski na złącze mSATA

Dyski na mSATA zapewniają wydajność zbliżoną do dysków 2,5".



1. Plextor M6MV

Dostępny w pojemnościach 128 i 256GB. Jego osiągi powinny być takie same jak Plextora M6GV (M.2 SATA) którego opisałem wyżej.

UWAGI: W sprzedaży jest jeszcze szybsza i droższa wersja M6M.



2. Transcend MSA370

Dostępny w pojemnościach 16GB, 32GB, 64GB, 128GB, 256GB i 512GB. Jego osiągi powinny być porównywalne do Transcenda SSD370 2,5" którego opisałem wyżej.



3. Crucial MX200

Dostępny w pojemnościach 250 i 500GB. Jego osiągi powinny być takie same jak Cruciala MX200 2,5" którego opisałem wyżej.



4. Samsung 850 EVO

Dostępny w pojemnościach 120, 250, 500GB i 1TB. Jego osiągi powinny podobne jak Samsunga 850 EVO 2,5" którego opisałem wyżej.


UWAGI: Tak jak w przypadku pozostałych Samsungów EVO tak i tu trzeba brać pod uwagę, że dysk ten bazuje na kościach TLC.

[=-Mav-=]

Jak dołożyć dysk SSD do laptopa zachowując jednocześnie HDD?

Jeśli twój laptop ma tylko zwykły dysk twardy i chciałbyś znacząco przyspieszyć działanie komputera, dysk SSD to bardzo dobry wybór. Jeśli chcesz mieć tylko jeden dysk w komputerze to po prostu wyjmujesz HDD, wkładasz na jego miejsce SSD i po kłopocie. Tutaj możesz znaleźć przykładowe wideo jak ten proces wygląda. Jeśli jednak chciałbyś przy okazji zachować dotychczasowy HDD w roli magazynu to sprawa trochę się komplikuje. Można ją rozbić na poszczególne przypadki.



Twój laptop ma dodatkową zatokę na HDD 2,5"

To chyba przypadek najlepszy z możliwych. Wystarczy kupić jeden z polecanych dysków SSD 2,5", otworzyć zaślepkę na dyski na spodzie laptopa, dołożyć SSD i to wszystko. Reszta to już kwestia odpowiednich ustawień w biosie, ewentualnie sklonowania systemu na SSD bądź postawienie go od nowa. Na co trzeba zwrócić uwagę to fakt, że czasami taka druga zatoka może nie mieć kilku kluczowych elementów które trzeba osobno dokupić, zdarza się tak niekiedy jeśli dysk wyszedł z fabryki wyposażony w tylko jeden dysk. Żeby się upewnić że druga zatoka jest w pełni sprawna i niczego nie potrzebuje możesz po prostu albo spróbować podłączyć do niej inny dysk 2,5", albo przenieść HDD z jednej zatoki do drugiej. Czasami może się okazać że w drugiej zatoce brakuje jakiegoś usztywniającego stelaża albo sanek, jednak złącza sata są normalnie wyprowadzone - w tej sytuacji możesz sobie kupno tych sanek darować, a ewentualne luzy po włożeniu dysku zlikwidować odrobiną folii bąbelkowej, gąbki itp., byle po prostu dysk zbytnio nie latał w zatoce. Jeśli się da i wszystko działa to śmiało możesz kupować SSD.



Twój laptop nie ma drugiej zatoki 2,5", ale ma złącze M.2 lub mSATA

To również bardzo dobra sytuacja. Któreś z tych złącz można znaleźć w prawie każdym nowym laptopie. W tej sytuacji wystarczy wybrać odpowiedni dysk z listy którą znajdziesz wyżej, odkręcić odpowiednią zaślepkę lub pokrywę z dołu laptopa (kilka/kilkanaście śrubek, nie powoduje utraty gwarancji), wsunąć dysk w odpowiednie złącze, całość skręcić i tyle (czasami może zajść konieczność wykręcenia/wkręcenia dysku do odpowiednich sanek lub metalowej obudowy jak pokazano np. na filmie tutaj). Jeśli dysk jest widoczny w BIOSie to wszystko jest dobrze, następnie wystarczy sklonować na niego system z HDD lub zainstalować go od nowa i ustawić kolejność bootowania tak aby SSD był pierwszy.



Twój laptop nie ma ani drugiej zatoki, ani złącza M.2/mSATA, ma za to napęd optyczny

Tutaj sytuacja się komplikuje, ale nie jest beznadziejna, o ile tylko jesteś gotów zrezygnować z napędu optycznego. Jako że współczesne napędy optyczne w laptopach są podłączane przez zwykłe złącze sata, to należy w tej sytuacji:

• zakupić odpowiedni adapter na dysk 2,5" do umieszczenia w miejscu napędu optycznego
  
• wykręcić i wyjąć z obudowy zarówno dysk twardy jak i napęd optyczny
  
• umieścić dysk HDD w adapterze i włożyć go w miejsce napędu optycznego
  
• umieścić dysk SSD w zatoce w której do tej pory znajdował się dysk twardy
  
• całość skręcić

SSD wkładamy na miejsce HDD aby uniknąć ewentualnego spowolnienia jego pracy w razie gdyby napęd optyczny podłączony był pod złącze SATA 2 (dyskowi HDD nie robi to różnicy). Sporadycznie może się okazać że np. w twoim laptopie trzeba wyjąć klawiaturę aby wykręcić nagrywarkę, są to jednak dość rzadkie sytuacje. Poniżej znajdziecie linki do opisów ze zdjęciami po polsku:

http://www.komputers...-notebooka.aspx
http://forum-laptopy...php?f=11&t=7335

Poniżej poradniki w wersji wideo:

https://www.youtube....h?v=YfU7XLAU6JM
https://www.youtube....h?v=UqJXqDMkREU
https://www.youtube....h?v=e22CuUfl6WY


Po włączeniu laptopa oba dyski powinny być widziane w biosie, wówczas postępujemy jak wyżej - klonowanie lub instalacja systemu na nowo. Napęd optyczny który wyjąłeś z laptopa możesz zaś np. podłączyć poprzez USB za pomocą kieszeni tego typu.



Twój laptop nie ma ani drugiej zatoki, ani złącza M.2/mSATA, ani napędu optycznego (bądź z różnych powodów nie chcesz się go pozbywać)

W tej sytuacji w zasadzie jedyną opcją po włożeniu SSD do środka lapa na miejsce HDD jest wrzucenie HDD do zewnętrznej obudowy i podłączenie go przez USB. Taki dyndający się na kablu dysk jest niezbyt wygodny, więc pozostaje albo się do tego przyzwyczaić, albo kupić dysk SSD o możliwie jak największej pojemności tak aby korzystać z HDD na USB jak najrzadziej. Ewentualnie możesz wymienić dysk HDD na hybrydowy SSHD który czasami potrafi dać namiastkę prędkości dysku SSD, jednak doświadczenia użytkowników naszego forum pokazują, że dyski te potrafią niekiedy sprawiać problemy, poza tym prędkości prawdziwego SSD i tak nigdy nie osiągną.



UWAGA KOŃCOWA: Jeśli po zamontowaniu dysku SSD w laptopie chcesz zainstalować na nim system od nowa, to najlepiej jest na czas tej instalacji odłączyć stary dysk twardy. Inaczej Windows dopisze się do sektora rozruchowego na dysku twardym i gdy kiedyś ten dysk twardy wyjmiesz z laptopa to Winda już nie wstanie.

[=-Mav-=]

Jak przestawić zainstalowany system Windows w tryb AHCI?

O ile system zainstalowany w trybie IDE nie wpływa zbytnio na pracę dysku twardego, o tyle tryb AHCI jest niezbędny aby dysk SSD działał ze swoją pełną prędkością, dlatego należy się upewnić że jest on włączony w biosie/uefi laptopa/płyty głównej i że system operacyjny jest w tym trybie zainstalowany. Jeśli po zainstalowaniu systemu operacyjnego bądź jego sklonowaniu po uruchomieniu programu ASSSD widzimy czerwony napis "pciide - bad" lub podobny, jak na obrazku poniżej:

oznacza to, że dysk nie pracuje z optymalną prędkością. Jeśli jednak tylko przestawimy w biosie kontroler dysków w tryb AHCI to próba uruchomienia Windowsa zakończy się niebieskim ekranem podczas ładowania systemu. Przywracamy więc z powrotem ustawienie ide, legacy czy jak mu tam w biosie (zależnie od producenta jest to różnie opisane) i w zależności od systemu postępujemy jak poniżej.

Metoda prostsza, wspólna dla Windows 7/8/10

Według naszych forumowiczów zamiast grzebać w rejestrze metodą opisaną dalej w tym poście, lepiej najpierw wypróbować metodę krótszą i łatwiejszą:

• wciskamy przycisk Start, w polu wyszukiwania wpisujemy msconfig i uruchamiamy program który zostanie znaleziony
  
  
• w oknie programu który się pojawi przechodzimy do zakładki Rozruch i konfigurujemy ją tak jak poniżej:
  
  
  
  
  
  
• klikamy Zastosuj, OK i zamykamy program
  
  
• uruchamiamy komputer ponownie, wchodzimy do biosu, przestawiamy kontroler dysków w tryb AHCI i uruchamiamy system
  
  
• system uruchomi się w trybie awaryjnym i zainstaluje brakujące sterowniki
  
  
• gdy już to zrobi znowu uruchamiamy program msconfig i w zakładce Rozruch przywracamy w nim poprzednie ustawienia, czyli w Opcjach rozruchu odznaczamy pole Bezpieczny rozruch, klikamy Zastosuj i OK
  
  
• po ponownym uruchomieniu komputer powinien wystartować normalnie już w trybie AHCI.

Metoda bardziej skomplikowana, czyli edytowanie rejestru

Windows 7

• wciskamy przycisk Start, w polu wyszukiwania wpisujemy regedit, na programie który wyświetli się na górze klikamy prawym przyciskiem myszki i wybieramy opcję "uruchom jako administrator"
  
  
  
  
  
  
• w oknie programu który się pojawi rozwijamy kolejno gałęzie HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\services
  
  
• odnajdujemy tam wpis msahci i klikamy na niego raz. Po prawej stronie pokaże się spis zmiennych.
  
  
• klikamy prawym przyciskiem myszy na zmiennej Start (będzie miała wartość np. 3) i wybieramy Modyfikuj
  
  
  
  
  
  
• zmieniamy wartość na 0 i klikamy ok
  
  
  
  
  
  
• po wszystkim powinno to wyglądać mniej więcej tak:
  
  
  
  
  
  
• następnie sprawdzamy czy po lewej stronie panelu nad naszą gałęzią msahci znajduje się gałąź iaStorV
  
  
• jeśli tak to klikamy na nią i tak jak wyżej, zmieniamy po prawej stronie programu wartość zmiennej Start na 0
  
  
• jeśli gałęzi iaStorV nie ma to zamykamy program regedit, uruchamiamy komputer ponownie, wchodzimy do biosu i przestawiamy kontroler dysków w tryb AHCI
  
  
• teraz system powinien się już poprawnie uruchomić, po czym przejdzie do fazy instalowania sterowników, podobnie jak poniżej:
  
  
  
  
  
  
• po zainstalowaniu sterowników system będzie chciał się uruchomić ponownie - pozwalamy mu na to
  
  
• po ponownym uruchomieniu program ASSSD zamiast napisu pccie - bad będzie wyświetlał komunikat typu msahci - ok albo iastor - ok, co
  znaczy że wszystko jest ok. Powinna też wzrosnąć wydajność, zwłaszcza operacji losowych, i co za tym idzie ogólny wynik punktowy dysku.

Tutaj możecie obejrzeć wideo które pokazuje mniej więcej to samo.

UWAGA KOŃCOWA: Dla leniwych przygotowałem dwa pliki .reg po kliknięciu których dwukrotnie zostaną do rejestru dodane odpowiednie wpisy. Ten zmieni zmienną Start w kluczu msahci na 0 - już po tej operacji system powinien wstać w trybie AHCI. Ten zaś zmieni na 0 zmienną Start w kluczu iaStorV. Zrobiłem to osobno bo jeśli iaStorV u ciebie nie istnieje to nie ma sensu tego dodawać do rejestru.



Windows 8/10

Dla tego systemu procedura wygląda podobnie jak dla Windows 7 powyżej, tyle że wyszukujemy inną zmienną.

• w oknie programu który się pojawi rozwijamy kolejno gałęzie HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\services
  
  
• odnajdujemy gałąź storahci i klikamy na nią raz
  
  
• w prawej części okna klikamy prawym przyciskiem myszy na zmiennej Start (będzie miała wartość np. 3) i wybieramy Modyfikuj, ustawiamy jej wartość na 0 i wciskamy ok
  
  
  
  
  
  
• dodatkowo musimy rozwinąć z lewej gałąź storahci, kliknąć na StartOverride, po prawej modyfikujemy zmienną nazwaną 0, wpisujemy jej wartość 0 i klikamy ok
  
  
  
  
  
  
• tak samo jak w windows 7, oprócz klucza storahci szukamy klucza iaStorV i jeśli go znajdziemy to klikamy na niego a w prawej części okna programu modyfikujemy wartość zmiennej Start tak aby wynosiła 0
  
  
  
  
  
  
• podobnie jak wyżej w podkluczu StartOverride tej zmiennej modyfikujemy zmienną 0 tak aby miała wartość 0
  
  
• uruchamiamy komputer ponownie, zmieniamy w biosie tryb kontrolera na ahci, uruchamiamy system
  
  
• system zainstaluje sterowniki i po kolejnym resecie tryb ahci będzie już aktywny

UWAGI: Może się zdarzyć że podklucza StartOverride u was nie będzie - wszystko jest w porządku, w takim razie po prostu pomijacie ten krok.

[=-Mav-=]

Jak sklonować system z dysku HDD na SSD?

Jeśli kupiłeś już dysk SSD i zainstalowałeś go w swoim komputerze to zamiast instalować system od nowa możesz w prosty sposób sklonować już działający system z dysku twardego. Ma to sens zwłaszcza jeśli masz zainstalowanych dużo programów i dostajesz drgawek na samą myśl o ustawianiu tego wszystkiego od nowa. W poniższym poradniku będe się posługiwał programem MiniTool Partition Wizard który w wersji darmowej możesz pobrać stąd, ale równie dobrze można np. użyć darmowej wersji programu EaseUS.

Jeśli już pobrałeś i zainstalowałeś program to pierwsze co musisz zrobić to upewnić się, że twój docelowy dysk SSD jest pusty. Klonowanie niestety nie ruszy jeśli na dysku będą już jakieś partycje.

Załóżmy że chcemy sklonować system z pierwszego dysku na drugi i mamy przed sobą okno podobne jak poniżej:

Wybieramy z lewej strony opcję Migrate OS to SSD/HD Wizard. Pokaże nam się okno podobne do tego poniżej, na którym należy wskazać dysk na który chcemy sklonować system. Jeśli mamy w systemie oprócz HDD tylko pusty SSD to będzie on domyślnie wybrany i możemy śmiało kliknąć Next.

Na nastęnym ekranie który nam się pokaże będziemy mogli zobaczyć wszystkie partycje które są konieczne do sklonowania na nowy dysk aby system mógł się z niego uruchomić. Domyślnie zaznaczona jest opcja Fit partitions to entire disk która automatycznie powiększy nam te aprtycje tak aby zajmowały one cała powierzchnię dysku. Jeśli jednak mamy duży SSD i nie chcemy marnować całej jego powierzchni tylko na system to śmiało zaznaczamy opcję Edit partitions on this disk. Dzięki temu po zaznaczeniu partycji w górnej części okienka będziemy mogli zmienić jej rozmiar w dolnej części okna wygodnie przesuwając sobie suwaki. Możemy tam też np. przesunąć sobie partycję na środek albo koniec dysku, ale jeśli nie ma takiej wyraźnej potrzeby to nie należy tego robić. Opcja numer 2, jeśli jest aktywna, spowoduje skopiowanie na dysk docelowy partycji w dokładnie takich samych rozmiarach w jakich są na dysku źródłowym.

Na samym dole tego okna możemy zobaczyć bardzo ważną opcję Force to align partitions. Jest ona domyślnie zaznaczona i nie należy tego zmieniać! Wyrównanie partycji, o które dba ta opcja, jest bardzo ważne dla szybkości działania naszego SSD.

Następnie klikamy Next i jeszcze raz Next w następnym oknie które się pojawi. W ten sposób wracamy do głównego okna w którym możemy już zobaczyć jak będzie wyglądał układ partycji na naszym SSD. Możemy już kliknąć w lewym górnym rogu Apply, program poinformuje nas że konieczny jest restart komputera. Zgadzamy się.

Po restarcie rozpocznie się proces kopiowania partycji. To jak długo będzie trwał zależy od rozmiaru partycji które klonujecie i szybkości waszych dysków. Jeśli partycje są względnie małe to całość zajmie mniej niż 10 minut, jeśli duże, a dyski wolne - to i godzina może być za mało. Piętą achillesową w tym procesie jest oczywiście zwykle dość powolny dysk twardy.

Jeśli wszystko poszło dobrze to komputer zresetuje się i prawdopodobnie znowu uruchomi z dysku HDD. Aby uruchamiał się z SSD przestaw w biosie swojego komputera kolejność bootowania tak aby dysk ssd był na pierwszym miejscu.

Jeśli komputer uruchamia się już z dysku SSD to sprawdź czy system działa w trybie AHCI. Jak to zrobić i co zrobić aby go w ten tryb przestawić znajdziesz w poradniku powyżej.

Gdy całość już działa możesz wejść do windowsowego menedżera dysków ( start>uruchom>diskmgmt.msc ) i pozbawić liter stare partycje systemowe na dysku twardym. Dzięki temu nie będą one widoczne w systemie i nie będzie bałaganu. Docelowo możesz stare partycje skasować z hdd aby uzyskać na nim więcej miejsca (możesz je po prostu sformatować albo usunąć i powiększyć w to miejsce inne partycje). Osobiście zalecam jednak przynajmniej przez jakiś czas je potrzymać, aby w razie jakiegoś wypadku przy pracy móc bezproblemowo uruchomić komputer z HDD.


UWAGI KOŃCOWE:

• z tego co zauważyłem EaseUS potrafi odmówić klonowania partycji jeśli pliki na niej są zbyt pofragmentowane. Dlatego najlepiej przed klonowaniem zdefragmentować klonowane partycje, np. programem Defraggler czy innym podobnym.
  
  
• niektórzy użytkownicy raportują, że po takim sklonowaniu system nie zawsze chce wstać z ssd. Wówczas należy odłączyć hdd, odpalić system z nośnika instalacyjnego, włączyć wiersz poleceń i wydać komendę bootrec /fixmbr, a jeśli to nie pomoże to wypróbować bootrec /fixboot Dokładniejszy opis tej komendy i jej poleceń znajdziecie tutaj: https://support.micr...pl-pl/kb/927392

[=-Mav-=]

Jak wyrównać (align) partycje na dysku?

Dyski SSD zapisują dane w blokach po 4, 8 czy 16 kilobajtów dlatego ważne jest, aby partycje zaczynały się od wielkości będącej równą wielokrotnością czwórki. O ile wersje windows nowsze niż xp standardowo tworzą już partycje w ten sposób, o tyle partycje tworzone przez system Windows XP albo starsze wersje programów do manipulowania dyskami potrafią stworzyć partycje które zaczynają się od nieparzystej ilości sektorów, np. 31,5 KB (standardowa wielkość w przypadku WinXP). Dla HDD nie ma to żadnego znaczenia, natomiast gdy sklonujemy takie krzywe partycje na dysk SSD to jest on w takiej sytuacji zmuszony czasami zapisywać większą ilość komórek niż powinien (np. dwa bloki zamiast jedneg) co potrafi znacząco wpłynąć na losowy zapis (i przy okazji zwiększa zużycie dysku). Jeśli w programie ASSSD zobaczysz podobny obrazek

to znaczy że powinieneś wyrównać partycje. Jak to zrobić? Tutaj posłużę się programem MiniTool Partition Wizard, ale równie dobrze można np. użyć darmowej wersji programu EaseUS.

Całość jest bardzo prosta. Po pierwsze po uruchomieniu programu musimy odnaleźć na liście nasz dysk. Klikamy prawym przyciskiem myszki na ikonce dysku (na lewo od wszystkich partycji) i wybieramy opcję Align all partitions.

Następnie wyskoczy małe okienko które poinformuje nas ile partycji trzeba będzie wyrównać - klikamy ok.

Następnie klikamy w lewym górnym rogu głównego okna przycisk Apply po czym, jeśli chcemy wykonać tę operację na dysku na którym działa system, program poinformuje że komputer uruchomi się ponownie w celu jej przeprowadzenia. Klikamy na Yes.

W przypadku gdy chcemy wyrównać partycje na dysku SSD a uruchomiliśmy komputer z dysku HDD to nie będzie potrzeby restartować komputera, cała operacja rozpocznie się od razu i przebiegnie trochę szybciej. Jak długo potrwa zależy od tego ile już danych znajduje się na dysku - im mniej tym mniej plików program musi przemielić i tym krócej całość zajmie, więc wyrównanie partycji, jeśli jest konieczne, dobrze jest zrobić jak najwcześniej, jeszcze przed zapełnieniem dysku.

Po zakończeniu wcześniej czerwona wartość z napisem BAD w programie ASSSD zmieni się na inną, zieloną, a operacje losowe na dysku powinny zauważalnie przyspieszyć.

[=-Mav-=]

Jak wejść do UEFI z poziomu Windows 8/10?

Jeśli zainstalowałeś system Windows w trybie UEFI i wybrałeś w UEFI (biosie) opcję ultra szybkiego uruchamiania to system wstanie szybciej, ale nie będziesz miał już możliwości wejścia do biosu poprzez naciśnięcie klawisza DEL czy innego na ekranie POST bo taki ekran po prostu nie będzie się pojawiał. W tej sytuacji aby wejść do UEFI należy wykonać poniższe czynności.






Windows 8.1/10

• otwierasz Ustawienia. W oknie które się pojawi wybierasz opcję Aktualizacja i zabezpieczenia.
  
  
• następnie klikasz po lewej Odzyskiwanie a po prawej Uruchom teraz w podsekcji Uruchamianie zaawansowane.
  
  
  
  
  
  
• komputer zresetuje się. Po restarcie klikasz kolejno: Rozwiąż problemy
  
  
  
  
  
  
• Opcje zaawansowane
  
  
  
  
  
  
• Ustawienia oprogramowania układowego UEFI
  
  
  
  
  
  
• i nareszcie na końcowym ekranie Uruchom ponownie
  
  
  
  
  
  
• teraz komputer zresetuje się i wejdzie do UEFI (biosu)

Windows 8

W Windows 8 wygląda to bardzo podobnie. Otwierasz Ustawienia, klikasz w Ogólne a następnie przycisk Uruchom ponownie teraz w sekcji Uruchamianie zaawansowane. Dalsza część jak dla Win 8.1/10.

[=-Mav-=]

FAQ, czyli odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Przeczytaj koniecznie zanim założysz nowy wątek o SSD!


1. jakiej pojemności dysk wybrać?

To zależy do tego jak używasz komputera. Jeśli służy on ci głównie do przeglądania internetu i grasz w jedną czy dwie zajmujące niewiele miejsca gry to zapewne wystarczy ci dysk o pojemności 128GB. Jeśli masz zainstalowaną większą ilość bardziej miejscożernych programów to warto zainwestować w dysk o pojemności minimum 256GB. Ceny spadły już do tego stopnia że można się pokusić nawet o dysk o pojemności 512GB lub większy co zapewni prawdziwą wygodę pracy i nie trzeba będzie non-stop czegoś wyrzucać z SSD bo brakuje miejsca. Wraz z większą pojemnością spada stosunek ceny za gigabajt, więc większe dyski kosztują w przeliczeniu taniej. Obecnie na pewno nie warto kupować dysków mniejszych niż 128gb, bo poza samym systemem niewiele się już na nich zmieści a przecież nie tylko system ma nam szybko działać.


2. Dlaczego mój dysk działa wolniej niż powinien sądząc po wynikach z internetu?

Wolniejsza niż maksymalna możliwa praca dysku może wynikać z wielu czynników:

• na szybkość pracy dysku ma wpływ profil wydajności ustawiony w opcjach zasilania. Jeśli masz ustawiony tryb energooszczędny lub zrównoważony to dysk będzie pracował wolniej niż w trybie maksymalnej wydajności. Nikt rozsądny nie trzyma jednak procesora cały czas na maksymalnym taktowaniu, co niepotrzebnie zużywa mnóstwo energii, byle tylko zyskać niewielki wzrost szybkości działania dysku
  
• jeśli używasz laptopa to twój dysk też może działać wolniej; notebooki i ich podzespoły są raczej zorientowane na mniejsze zużycie energii i ograniczenie przegrzewania się niż maksymalną wydajność
  
• używasz płyty z procesorem AMD - kontrolery dysków od AMD są sporo wolniejsze od kontrolerów Intela
  
• używasz dysku o mniejszej pojemności niż ta którą widziałeś w testach w sieci - dyski SSD są tak skonstruowane, że większe pojemności działają szybciej niż te mniejsze. Najmniejsze dyski potrafią być o wiele wolniejsze od tych bardziej pojemnych.
  
• na dysku włączona jest kompresja folderów - umożliwia ona zaoszczędzenie miejsca na dysku w przypadku danych poddających się kompresji (np. katalogi systemowe), ale znacząco obniża prędkość działania na takich folderach, np. dysk podczas kopiowania pliku do takiego folderu może oglądać ułamek swojej nominalnej prędkości bo procesor nie wyrabia się z kompresją. Dodatkowo kompresja folderów przyczynia się do dużej fragmentacji plików na dysku.
  
• podłączyłeś dysk pod złącze sata 2 - ograniczy to znacząco transfery liniowe
  
• podłączyłeś dysk pod sata 3, ale jest to kontroler np. Marvella zamiast Intela - często wydajność takich kontrolerów jest na tyle niska, że dysk będzie działał szybciej podłączony pod złącze SATA 2 wychodzące bezpośrednio z chipsetu płyty. To samo tyczy się kontrolerów sata 3 na kartach pcie - nie warto.
  
• partycja nie jest wyrównana, a system działa w trybie IDE zamiast AHCI

Aby wstępnie rozeznać się w stanie swojego dysku uruchom program ASSSD i sprawdź co pokazuje. Załóżmy że zobaczysz coś takiego:

Jasne, to sfabrykowany przeze mnie przykład skrajny, ale widać tu od razu trzy problemy:

• prędkości liniowe oscylujące w pobliżu 250 mb/sek sugerują dysk pracujący na złączu sata 2
  
• czerwony napis pciide - BAD (albo podobny z dopiskiem BAD) oznacza że dysk pracuje w trybie IDE zamiast AHCI
  
• czerwona wartość liczbowa zakończona dopiskiem BAD oznacza że partycje na dysku nie są wyrównane

Aby rozwiązać problem pierwszy musisz przełączyć kabelek od dysku w złącze sata 3 na płycie - zwykle są one oznaczone innym kolorem niż złącza sata 2. Dzięki temu wzrosną transfery liniowe. Jeśli twoja płyta obsługuje sata 3 tylko przez dodatkowy kontroler, np. Marvella, to lepiej pozostaw dysk podłączony do portu sata 2 chipsetu płyty - te dodatkowe kontrolery są zwykle na tyle kiepskie że dyski do nich podłączone działają wolniej niż w sata 2 bezpośrednio z płyty.

Aby rozwiązać problem drugi musisz przełączyć swój system w tryb AHCI - poradnik jak to zrobisz znajdziesz tutaj.

Aby rozwiązać problem trzeci musisz wyrównać partycje na swoim dysku - poradnik jak to zrobisz znajdziesz tutaj.

Jeśli wszystkie operacje wykonasz poprawnie to czerwone napisy zmienią się na zielone, a ogólna wydajność dysku znacznie wzrośnie.



3. Czy warto kupować dysk SSD do starszego komputera / płyty głównej z SATA 2?

Według artykułu na Labie - warto. Ze swojej strony mogę to potwierdzić, nawet wiekowe już komputery oparte na procesorach Core2Duo dostają solidnego kopa, i to pomimo faktu obsługiwania tylko sata 2 i kontrolera który dławi wydajność dysku SSD. Przyjemność korzystania z takiego sprzętu znacznie wzrasta i nawet denerwująco powolne laptopy dostają skrzydeł i nadal można je sensownie wykorzystywać. Samo złącze sata 2 ograniczy oczywiście transfery liniowe i losowe, jednak nie na tyle aby nie odczuć drastycznej różnicy w jakości pracy.

Do bardzo starych komputerów/laptopów które nie służą już do niczego więcej niż tylko przeglądanie internetu można nawet pokusić się o okazyjne kupno jakiegoś używanego dysku o pojemności 64gb. Na system i przeglądarkę wystarczy w sam raz.



4. Czy mogę używać SSD pod Windowsem XP który jak wiadomo nie obsługuje TRIM?

No pewnie że tak. TRIM przyspiesza pracę dysku przez wcześniejsze zerowanie wolnych komórek, ale i bez tego współczesne dyski radzą sobie bardzo dobrze, bo każdy z nich ma własne wewnętrzne mechanizmy zarządzania danymi i dba o to, aby wydajność była na dobrym poziomie.



5. Moja płyta nie obsługuje AHCI, jak to wpłynie na dysk SSD?

Będzie trochę wolniej i to tyle. Mimo to różnica względem zwykłego dysku twardego nadal będzie duża.



6. Optymalizacja systemu pod SSD, do którego z wielu poradników się zastosować?

Odpowiedź: DO ŻADNEGO! Poradniki te często były pisane w czasach, gdy dyski SSD raczkowały i miały tendencję do zacinania się podczas operacji zapisu. Współczesne dyski nie mają z tym najmniejszych problemów i te poradniki nie mają sensu. Owszem, możesz wyłączyć indeksowanie plików czy prefetch, ale na dysk nie będzie to miało wpływu. O wyłączenie defragmentacji postara się sam system Windows 7 lub nowszy, który po prostu nie będzie jej uruchamiał jeśli wykryje dysk SSD.



7. Skoro nie optymalizacja to może przynajmniej przeniosę swapa czy pliki tymczasowe na HDD?

O tak, koniecznie. Następnym krokiem jest usunięcie z dysku SSD wszystkich partycji. Potem możesz go odłączyć od prądu. A najlepiej odłącz dysk SSD w ogóle, zapakuj go w oryginalne pudełko i ułóż na czerwonej poduszeczce za szybką na regale, wtedy na pewno się nie zużyje.

A tak na serio - daj sobie spokój z tymi głupotami. Jaki jest sens kupować dysk ssd jeśli system i tak będzie się musiał odwoływać non-stop do dysku twardego i, co za tym idzie, nadal będzie działać wolno? Nic w ten sposób nie osiągniesz, bo zanim ten dysk się zużyje to już dawno będzie przestarzały, a tylko będziesz się denerwował nieustannym chrupaniem HDD i powodowanymi tym przycinkami systemu. Takie numery mają sens wyłącznie jeśli masz naprawdę mały dysk i chcesz z niego wyciągnąć jak najwięcej miejsca, ale to oznacza po prostu, że źle skalkulowałeś potrzebną ci pojemność i czas kupić coś bardziej pojemnego, bo ciągła konieczność używania przez komputer HDD zabija sens posiadania SSD.



8. Czy warto korzystać z programów keszujących zapis/odczyt na SSD w RAMie?

Wielu producentów dysków umożliwia korzystanie z takich przyspieszaczy. Np. u Samsunga jest to RAPID Mode, u Cruciala Momentum Cache, u Plextora PlexTurbo. Zasada działania ich wszystkich jest identyczna - w pamięci tworzony jest bufor w którym przetrzymywane są najczęściej odczytywane i zapisywane dane, jego wielkość zależy od ilości wolnej pamięci i może wynosić od jednego do kilku gigabajtów i zmieniać się w zależności od tego czy oprogramowanie tę pamięć akurat wykorzystuje czy nie (w razie potrzeby jest zwalniana). Pliki już znajdujące się w pamięci są ładowane szybciej niż z dysku, choć zysk z tego akurat jest niewielki, bo system Windows i tak keszuje pliki w nieużywanej pamięci. Jeśli chodzi o zapis to korzyści są większe, bo np. jeśli na dysk trafia dużo danych które trzeba zapisać w losowych miejscach, to oprogramowanie to może najpierw te dane zbuforować, a potem zapisać na dysk w jednym rzucie. To potrafi wydłużyć trochę żywotność dysku. Najbardziej spektakularnie wpływa to wszystko na wyniki benchmarków (Crucial MX100 po lewej bez cache, po prawej z włączonym keszowaniem):

Bardzo rzadko przekłada się to jednak na realne osiągi. Innym efektem ubocznym jest możliwość utraty danych jeśli komputer niespodziewanie się zawiesi lub zrestartuje. Mi na przykład udało się stracić otwarte karty z dwóch przeglądarek oraz wszystkie ustawienia profilu użytkownika z przeglądarki na silniku Chromium (rozszerzenia, hasła i inne ustawienia) po niespodziewanym resecie komputera przy korzystaniu z takiego keszowania. Mój werdykt: można włączyć jeśli masz 16GB lub więcej pamięci RAM i komputer stabilny jak skała. Inaczej wyłącz, nie ma czego żałować.



9. Jak włączyć sprzętowe szyfrowanie na dyskach SSD które je obsługują?

Wpis o tym zamieścił użytkownik Camis w tym miejscu.



Jeśli na jakieś pytanie nie znalazłeś odpowiedzi to śmiało zadaj je w tym wątku.

[Atak_Snajpera]

Mav
Goodram Iridium PRO 240 GB ma lepsze wyniki w AS SSD niż to co tam dałeś


Do niepolecanych możesz jeszcze dać CX100

Ten post był edytowany przez Atak_Snajpera dnia: 20 Luty 2016 - 19:09

[=-Mav-=]

Atak_Snajpera, o 20 Luty 2016 - 18:06, napisał(a):

Goodram Iridium PRO 240 GB ma lepsze wyniki w AS SSD niż to co tam dałeś

Byłbym wdzięczny gdyby jeszcze jakiś użytkownik to potwierdził. To wynik robiony przy normalnych ustawieniach systemu, tryb wydajności zrównoważony? Nie chciałem dawać jako wyniki poglądowe skrajnych przypadków, a wg. np. Labowych testów jest wolniejszy niż evo. Choć rozumiem że akurat w asssd może być szybszy.

Atak_Snajpera, o 20 Luty 2016 - 18:06, napisał(a):

Do niepolecanych możesz jeszcze dać CX100

O, zupełnie zapomniałem.

[Atak_Snajpera]

Tu masz włoski test Iridium PRO
http://deathcaverna....ro-ssd-240gb/7/

Ten post był edytowany przez Atak_Snajpera dnia: 20 Luty 2016 - 19:17

[mattpl]

Mav tak samo Kingston Hyperx Savage ma lepsze wyniki, co potwierdza nawet test na pclabie http://pclab.pl/art64084-6.html





Tak samo Samsung SM951
http://www.thessdrev...review-512gb/3/
http://www.legitrevi...review_161689/6

Dodałbym również o możliwości zakupienia adaptera typu Asus https://www.asus.com...2_X4_MINI_CARD/

Może byłoby trochę czytelnie jak wyniki testów byłyby w spoilerze ? Testy tych wydajniejszy edycji typu MX200 też by się przydało dodać.

Ten post był edytowany przez mattpl dnia: 20 Luty 2016 - 20:35

[=-Mav-=]

Zmieniłem zrzut z asssd przy Iridium Pro.

mattpl, o 20 Luty 2016 - 19:07, napisał(a):

Może byłoby trochę czytelnie jak wyniki testów byłyby w spoilerze ? Testy tych wydajniejszy edycji typu MX200 też by się przydało dodać.

Ze spoilerami to dobry pomysł, zaraz to przetestuję. Natomiast testów dysków typu MX200 raczej nie będę wrzucał bo nie ma to być watek o wszystkich dyskach tylko o tych które są najbardziej opłacalne. O tych lepszych i droższych tylko wspomniałem że są, jak ktoś chętny to sobie sam znajdzie.

[Tomasz4688]

o SSD GoodRam Iridium Pro możesz dopisać ze jest 5lat gwarancji producenta, to dodatkowa zaleta jak by nie patrzeć

[=-Mav-=]

Tak zrobię.