Jak nie dać się oszukać ?

[Sad_MadMan 90]

Na pewno ten poradnik nie zastąpi zdrowego rozsądku jednak polecam go przeczytać bo jest on w pełni oparty na moich doświadczeniach przy kupowaniu/sprzedawaniu sprzętu oraz na spotkanych sytuacjach. Większość rzeczy w nim opisana jest oczywista jednak sądzę, że część może dziwić.

 

PORADNIK DLA KUPUJĄCYCH

 

Widzimy ogłoszenie i chcemy kupić dany przedmiot. Jak to zrobić bezpiecznie ?

 

1. Ocena wiarygodności użytkownika (kryteria).

a) Liczba postów - największy odsetek nieuczciwych kontrahentów występuje w grupie userów mających mało postów,

b) Data rejestracji - trzeba ją brać także pod uwagę ponieważ może się zdarzać, że dany użytkownik nabił specjalnie dużo postów w krótkim czasie aby stać się bardziej wiarygodny.

c) Zawartości merytoryczna postów - ja osobiście unikam osób, które nie umieją napisać porządnie zdania nie robiąc przy tym masy błędów (ortografia + interpunkcja). Oprócz tego są ludzie, którzy piszą testy, tworzą worklogi i w ich wypadku po prostu widać, że dla 50zł nie opłaca im się psuć swojego imienia.

d) Opiniach w dziale kupię/sprzedam - niestety ale często takie tematy się nieaktualizowane a z kolei przekopywanie się przez setki stron w poszukiwaniu komentarzy jest czasochłonne i męczące.

Oczywiście jeżeli chodzi o powyższe to może się okazać, że na innym forum dany użytkownik ma zdecydowanie większy staż, dlatego tez warto wejść tam i poprosić o PW z potwierdzeniem (w celu wyeliminowania podszywania się), że to tak sama osoba.

e) Kontakt - poprośmy sprzedającego o jakiś kontakt do niego, najlepiej numer telefonu. Możemy się dogadać w sprawie sprzętu ale raczej numer telefonu przyda się gdy coś pójdzie nie tak - jak nie będzie wtedy odbierał to będzie to oznaczało, że... .

 

2. Ocena przedmiotu:

a) Stwierdzenie czy użytkownik ma dany przedmiot - przede wszystkim rezygnujmy z transakcji gdzie sprzedający nie chce pokazać zdjęć oferowanego przedmiotu bo mu się nie chce/nie ma aparatu. Na to, że mu się nie chce to już nic nie poradzimy ale w obecnych czasach argument o braku jakiegokolwiek aparatu jest po prostu śmieszny. Jeżeli sprzedający umieścił zdjęcie to poprośmy aby w jego tle znalazła się kartka z jakimś napisem np. nick + forum gdzie jest umieszczone ogłoszenie. W ten sposób oszuści nie będą mieli możliwości "pożyczać" od kogoś zdjęć.

b) Stan techniczny przedmiotu - w przypadku sprzętu komputerowego mamy do wyboru szeroki wachlarz programów diagnostycznych. Poprośmy sprzedającego o screeny z tychże aplikacji. Niestety w tym wypadku możemy się opierać tylko na ich uczciwości bo podrobienie screena jest przecież niesamowicie łatwe, nawet jeżeli zażyczylibyśmy sobie zdjęcie okna programu to nic nam to nie da.

c) Dodatki - często są ogłoszenia o sprzedaży pełnych kompletów lecz sprzedający sam do końca nie wie co sprzedaje lub próbuje zrobić z nas idiotę. Są ludzie, dla których BOX oznacza po prostu pudełko. Prośmy zatem sprzedawcę o to aby wyszczególnił nam jakie konkretnie rzeczy zawiera zestaw oraz o ewentualnych ich wadach.

d) Otoczenie - zapytajmy się sprzedającego czy np. pali przy komputerze. Dlaczego ? Bo w momencie jak dostaniecie jakiś podzespół to może się okazać, że jego zapach jest nie do zniesienia a jego wygląd może pozostawiać wiele do życzenia.

e) Czyszczenie przed wysyłką - fajnie byłoby gdyby sprzedający zrobił to zanim wyśle przedmiot bo każdy z nas chciałby otrzymać coś co jest przynajmniej czyste. Chociaż w tym punkcie chciałbym zwrócić uwagę na zdecydowanie ważniejszą kwestię - często sprzedający podczas czyszczenia przez przypadek powoduje uszkodzenie sprzętu. Dlatego też jeżeli przykładowo z karty zostało ściągnięte chłodzenie w celu jego wyczyszczenia to poprośmy o screeny wykonane PO tym zabiegu.

 

3. Finalizacja transakcji

a) Płatność przy odbiorze osobistym - jest to najpewniejsza forma, jeżeli do tego będziemy mieli możliwość sprawdzenia sprzętu no to więcej do szczęścia nam nie potrzeba. Jeżeli idziemy do kogoś po sprzęt to poprośmy aby zawczasu włączył jakiś program diagnostyczny abyśmy nie musieli marnować tyle czasu. Nawet jak nie zamierzamy wybrać się tam osobiście to zawsze lepiej się o to zapytać - to taki wstępny test uczciwości. Oczywiście nie jest to do końca właściwie kryterium ponieważ część osób może nie mieć na to czasu lub po prostu boją się wpuszczać obcych.

b) Przelew - najprzyjemniejsza, najszybsza a jednocześnie najbardziej niebezpieczna forma finalizacji transakcji. Poprośmy sprzedającego o pełne dane do przelewu a następnie sprawdźmy czy wujek google nie powie nam nic negatywnego na ten temat. Numer konta ZAWSZE jest prawdziwy ale dane podane już nie muszą. Dlatego też jako dane odbiorcy możecie napisać Kubuś Puchatek/Radio Maryja bo i tak w 99% przelew pójdzie, dopiero przy większych kwotach przelew może być odrzucony z powodu błędnych danych. Od razu uprzedzę, że nawet nie ma co iść z blankietem do banku i sprawdzić czy dane się zgadzają bo pracownik nie może udzielić takich informacji (chyba, że ktoś znajomy siedzi na okienku). Tak naprawdę istnieje tylko jeden sposób aby poznać dane, ale ostrzegam że jest to dosyć specyficzny sposób, a mianowicie poprosić sprzedającego o przelew 1zł (no chyba, że może mniej) na własne konto. Wtedy przynajmniej będziemy wiedzieli na kogo jest konto (oczywiście nie chroni nas to przed tzw. "słupami" ale to tyczy się oszustów na szeroką skalę a oni raczej lubują się w portalach aukcyjnych i tworzeniu fikcyjnych sklepów).

c) Płatność przy odbiorze paczki - niestety nazbyt gloryfikowana przez brać forumową. Dlaczego ? Paczka pobraniowa nie daje nam ŻADNEGO zabezpieczenia. Chociaż nie... daje nam tyle, że COŚ dostaliśmy a sprzedający wykosztował się na przesyłkę. Jednak jakby nie patrzeć to system przypomina transakcję poprzez przelew - najpierw płacimy a później odbieramy. Oczywiście istnieje możliwość odpakowania przy kurierze (w standardzie) lub listonoszu (opcja dodatkowa) jednak jeżeli paczkę odpakujemy to musimy ją przyjąć i bo ma to na celu stwierdzenie uszkodzeń powstałych w transporcie a nie weryfikację uczciwości sprzedawcy. Dlatego też kuriera/listonosza nie obchodzi czy jest tam sprzęt czy najdroższy ziemniak jakiego kiedyś widział.Jedyny plus mógłby być taki, że mamy świadka (ale to chyba tylko jak wyrazi dobrą wolę ku temu)

d) Doładowania kont - wystrzegajmy się tego jak ognia. Przede wszystkim wynika to z tego, że znalezienie kogoś w takim wypadku jest bardzo trudne i raczej nikt się tego nie podejmie (tym bardziej przy takich kwotach). Dlatego nie należy kupować od kogoś kto prosi np. o doładowanie telefonu lub zakup itemków w grach itp.

e) Na kuzyna - mimo, że system jest tak idiotyczny to są ludzie, którzy się na to łapią. Polega to na tym, że sprzedający mówi że np. nie ma konta i prosi abyś dał pieniądze jakiemuś jego kuzynowi a on wyśle wtedy paczkę. Nie musze mówić jak to się kończy. Jeżeli jednak takie coś ma się zdarzyć (bo np. wyjątkowo zależy Ci na tym przedmiocie - może to jakiś biały kruk ?) to umów się w miejscu publicznym, weź ze sobą pisemko i niech osoba odbierająca pokwituje odbiór pieniędzy (najlepiej jakby jeszcze się wylegitymowała). Przy okazji taka uwaga do sprzedających - jeżeli ktoś zapłacił z góry za przedmiot a przyszedł po niego osobiście to także trzeba wziąć od takiej osoby pokwitowanie odbioru aby się nie okazało, że zapłaciła ale nic nie otrzymała.

f) Przedpłata - zjawisko to polega głównie na tym, że sprzedający twierdzi, że wyśle przedmiot za pobraniem jak dostanie pieniądze aby opłacić przesyłkę. Nie wiem co kieruje człowiekiem który się na to zgadza bo jest to 99% próba wyłudzenia. System z punktu widzenia oszusta słuszny - nikt za 10-20zł nie będzie się wybierał na komendę a jak w ten sposób "wyroluje" się kilka osób to nawet można sobie nieźle dorobić.

 

4. Zabawa w wysyłkę

a) Wybrać sposób wysyłki - przede wszystkim jeżeli sprzedający oferuje przesyłkę gratis to warto sprecyzować ten punkt. Zacznijmy od tego, że w przypadku przesyłek regulamin Poczty Polskiej nic nie mówi o "opakowaniu" tylko o wymiarach. Dlatego też można na list nakleić kwit od paczki i wtedy staje się to paczką a pudełko opisać jako list (oczywiście masa jest tutaj ograniczona) i wysłać jako list. Dlatego zawsze pytajmy się jak sprzedający wyobraża sobie wysyłkę. Jeszcze chciałbym zwrócić uwagę, że istnieje różnica między czymś nadanym jako list a czymś jako paczka. Polega ona na tym (dotyczy miast), że są one roznoszone przez dwie różne osoby. Listy nosi listonosz ale jako, że torbę ma małą to od razu do skrzynki wędruje awizo i trzeba iść na pocztę aby odebrać a w drugim przypadku paczkę dostaje się do domu (chyba mają płacone od paczki dostarczonej a listonosz po prostu od pracy).

b) Zapytać się jak sprzedający zabezpieczy przesyłkę - niestety ale można spotkać po prostu osoby mocno ograniczone umysłowo. Zdarza się, że sprzedający jest w stanie wrzucić do koperty bąbelkowej telefon/dysk/RAM nawet kartę graficzną bez żadnego zabezpieczenia. Nie muszę mówić, że takie rzeczy nie mają szans w starciu z przewoźnikiem ? Prośmy sprzedającego o dobre zabezpieczenie paczki/listu, jak musimy to dopłaćmy mu te 2-3zł bo lepiej dostać coś sprawnego niż użerać się z "wąskimi" ludźmi. Wystarczy kilka gazet, trochę tektury lub styropianu (idealny do zabezpieczania małych rzeczy).

c) Odpakowanie paczki - jeżeli się obawiamy w jakiś sposób tego co możemy dostać to musimy się wyposażyć w kartę pamięci, aparat/kamerę wideo, baterie oraz statyw. Stawiamy sobie na stole i odpakowujemy wtedy paczuszkę. Jakich zasad powinniśmy się trzymać ?

- film nie może mieć przerw (cięcia sprzyjają manipulacjom)

- na samym początku pokażmy że paczka jest nienaruszona oraz kto jest nadawcą i odbiorcą

- kupiony przedmiot pokażmy z każdej strony (zmieniajmy miejsce aparatu/kamery ale tak aby przedmiot ciągle był w kadrze)

- kupmy sobie porządny nóż (to taka dygresja tylko - bajecznie tnie się taśmę skalpelem lub nożykiem modelarskim)

- jeżeli się da to należy sprzęt uruchomić, wtedy będzie dowód czy działał czy jak przyszedł

 

5. Coś nie wyszło, co robić ?

a) Sprzęt nie działa - przede wszystkim najpierw należy go sprawdzić na innych konfiguracjach. Sam nie jedną rzecz sprzedałem i jak się okazywało często kupujący nie umiał korzystać tego co kupił. Jak inaczej nazwać sytuację gdy sprzedaję przedmiot, później dostaje jego zwrot bo "nie działa" a ja sprawdzając na kilku konfiguracjach nie byłem w stanie tego [osiągnąć stan "niedziałania"] dokonać ?

b) Sprzęt nie doszedł - to, że paczka/list jeszcze się nie pojawiły nie oznacza, że sprzedający nas oszukał. Przesyłki potrafią iść jeden dzień jak i tydzień (w moim przypadku rekord to 2 tygodnie). Jeżeli przesyłka się spóźnia to poprośmy sprzedającego o potwierdzenie nadania. W firmach kurierskich interesuje nas numer listu przewozowego a jeżeli chodzi o paczki PP to poprośmy jej numer bo na stronie poczty można sprawdzić gdzie jest przesyłka. Niestety czasami zdarzają się błędy. W kwestii listów poleconych to jesteśmy tylko skazani na zdjęcie potwierdzenia nadania, najlepiej aby było wysokiej rozdzielczości. Niska rozdzielczość oraz skany pozwalają na pewne manipulacje.

c) Niestety spotkałem oszusta - niestety ale zdarza się to, ostatnio nawet bardzo często. W tym wypadku drukujemy całą korespondencję, potwierdzenie przelewu, wydruk ogłoszenia i zmierzamy na komendę. Nie ma zbytnio znaczenia na której komendzie złożymy zawiadomienie. Jednocześnie przygotujmy się na dosyć głupie pytania (to tyczy się funkcjonariuszy, którzy są trochę poza obecnymi realiami handlu w internecie), no chyba że spotkamy kogoś kto jest kumaty to odchodzi nam tłumaczenie dlaczego nie zapłaciliśmy dopiero po odbiorze. Teraz musimy czekać czy postępowanie ruszy czy też nie. Jednocześnie nie zapomnijmy w temacie tego użytkownika napisać, że jest nieuczciwy (nie używajmy słowa oszust a w szczególności nie piszmy "Imię nazwisko = oszust" bo to może się skończyć źle ale dla nas).

 

6. Kilka słów o portalach aukcyjnych

Jest to następna nazbyt gloryfikowana forma finalizacji transakcji. Powodem tego jest to, że każdy portal - nie ważne czy aukcyjny czy forum nie jest w żaden sposób stroną w transakcji i po prostu umywają ręce od tego. Jednak nie ulega wątpliwości, że na portalach aukcyjnych trudniej jest założyć konto niż na forum dyskusyjnym. Mówię teraz o obecnych czasach bo w momencie gdy ja zakładałem to bez problemu mógłbym założyć konto na Kubusia Puchatka. Obecnie jest to zdecydowaniu utrudnione. Jednak skoro omawiam kwestię kupowania na forum to także napiszę kilka słów jak korzystać z takiego portalu.

a) Jeżeli umawiamy się na finalizację poprzez portal zawsze róbmy to w rzeczywistych cenach - nigdy ale to przenigdy nie kupujmy/wystawiajmy w fikcyjnych cenach. Takie sytuacje powodują, że kupujący będzie sobie rościł prawa do przedmiotu w cenie 1zł mimo tego że jest warty 100zł. Dla drugiej strony także są zagrożenia - jak się okaże, że sprzęt jest uszkodzony to sprzedający może chcieć zwrócić tylko cenę z aukcji. Z POK-u w tym wypadku nie można skorzystać, pomijam już fakt że takie osoby łamią regulamin.

b) Sprawdźmy konto sprzedawcy - przede wszystkim ile ma komentarzy. Jeżeli jest to blisko zera a na koncie jest wystawiony bardzo kosztowny sprzęt lub w dużej ilości do zastanówmy się.

c) Sprawdźmy za co są komentarze - do tego służą strony działające jako "archiwum allegro", jeżeli ktoś nabił sobie komentarze na sprzedaży masy przedmiotów po 1zł to zastanówmy się. Do tego na allegro jest masę "okazji" sprzętu określanego jako "stan nieznany" bo okazuje się, że ktoś nie ma jak sprawdzić karty graficznej bo ma lapka. Najdziwniejsze jest to, że często sprawdzając komentarze okazuje się, że jak na posiadacza lapka to dany użytkownik dużo kupił części PC. Do tego jest dużo sytuacji gdy sprzęt jako "niesprawdzony" pojawia się na kilku kolejnych aukcjach.

d) Zobaczmy daty komentarzy - jeżeli konto swojego czasu było bardzo aktywne a później spora cisza i nagle ma nadzwyczaj dużą aktywność to może być ono kradzione.

e) Opis przedmiotu - jeżeli nie chcemy się przejechać na finalizacji jakiejś transakcji poprzez serwis aukcyjny to żądajmy ale w opisie aukcji znalazły się takie rzeczy jak: stan techniczny przedmiotu wraz z uwzględnieniem modelu oraz co jest w komplecie. Do tego fajnie by było aby pojawiło się real-foto.

f) Jeżeli zostaliśmy oszukani to czeka nas wycieczka na komendę (wyżej już o tym pisałem). W przypadku allegro istnieje takie coś jak POK (w tym wypadku najlepiej płacić przez PzA) lecz niestety ostatnie opinie na ten temat nie są pochlebne bo jak się okazuje nie działa to tak jakbyśMY sobie życzyli.

 

 

------------------------------------------

Uwagi w tym temacie.